๐งฌ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์๊ฐ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ธฐ
์๋ ํ์ธ์, ์ฌ๋ฌ๋ถ! ์ค๋์ ์ ๋ง ํฅ๋ฏธ์ง์งํ ์ฃผ์ ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ก ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์๊ฐ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ์์๋ณผ ๊ฑฐ์์. ๐ ์ด ์ฃผ์ ๋ ์๋ฌผํ๊ณผ ์ํ์ด ๋ง๋๋ ์์ฃผ ๋ฉ์ง ์ ์ ์ด๋๋๋ค!
์ฌ๋ฌ๋ถ, ํน์ ์ ์ ์๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์๋ํ๋์ง ๊ถ๊ธํด ๋ณธ ์ ์๋์? ์ฐ๋ฆฌ ๋ชธ์์ ์์ ์ธํฌ๋ค์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ ํํ ์๊ฐ์ ์ ํํ ์์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋ง๋ค์ด๋ด๋์ง ์๊ฐํด๋ณธ ์ ์๋์? ์ด๋ฐ ๋ณต์กํ ๊ณผ์ ์ ์ดํดํ๊ณ ์์ธกํ๋ ๋ฐ ์ํ, ํนํ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ด ํฐ ๋์์ด ๋๋ต๋๋ค!
์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ๋ ๋ถํฐ ์์ํด์, ์ ์ฐจ ๋ณต์กํ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ๋ง๊น์ง ๋์๊ฐ ๊ฑฐ์์. ๊ฑฑ์ ๋ง์ธ์, ์ด๋ ค์ด ๋ด์ฉ๋ ์ฝ๊ณ ์ฌ๋ฏธ์๊ฒ ์ค๋ช ํด๋๋ฆด๊ฒ์. ๋ง์น ์ฌ๋ฅ๋ท์์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ฃ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ง์ด์ฃ ! ๐
์, ์ด์ ์ฐ๋ฆฌ์ DNA ์์ผ๋ก ๋ค์ด๊ฐ ๋ณผ๊น์? ๐งฌ๐
1. ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๊ธฐ์ด: DNA์์ ๋จ๋ฐฑ์ง๊น์ง
์ฐ๋ฆฌ ๋ชธ์ ๋ชจ๋ ์ธํฌ๋ ๋์ผํ DNA๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง๋ง, ๊ฐ ์ธํฌ๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํํฉ๋๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ์ด๋ฐ ์ผ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊น์? ๋ฐ๋ก ์ ์ ์ ๋ฐํ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค! ๐ง ๐ก
์ ์ ์ ๋ฐํ์ด๋, DNA์ ์ ๋ณด๊ฐ RNA๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ๋จ๋ฐฑ์ง๋ก ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ณผ์ ์ ๋งํฉ๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ํฌ๊ฒ ๋ ๋จ๊ณ๋ก ๋๋ ์ ์์ด์:
- ์ ์ฌ(Transcription): DNA์ ์ ๋ณด๊ฐ RNA๋ก ๋ณต์ฌ๋๋ ๊ณผ์
- ๋ฒ์ญ(Translation): RNA์ ์ ๋ณด๊ฐ ๋จ๋ฐฑ์ง๋ก ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ณผ์
์ด ๊ณผ์ ์ ์ข ๋ ์์ธํ ์ดํด๋ณผ๊น์? ๐ฌ
1.1 ์ ์ฌ ๊ณผ์
์ ์ฌ๋ DNA์ ํน์ ๋ถ๋ถ(์ ์ ์)์ด RNA๋ก ๋ณต์ฌ๋๋ ๊ณผ์ ์ ๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ RNA ์คํฉํจ์๋ผ๋ ํจ์์ ์ํด ์งํ๋ฉ๋๋ค. ์ ์ฌ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ๋จํ ํํํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์์:
DNA โ mRNA
์ด ๊ณผ์ ์์ DNA์ ํ ๊ฐ๋ฅ์ด ์ฃผํ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ด ์๋ณด์ ์ธ RNA ๊ฐ๋ฅ์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, DNA์ ATGC ์์ด์ RNA์์ UACG๊ฐ ๋ฉ๋๋ค. (T ๋์ U๊ฐ ์ฌ์ฉ๋จ์ ์ฃผ๋ชฉํ์ธ์!)
1.2 ๋ฒ์ญ ๊ณผ์
๋ฒ์ญ์ mRNA์ ์ ๋ณด๊ฐ ๋ฆฌ๋ณด์์์ ๋จ๋ฐฑ์ง๋ก ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ณผ์ ์ ๋๋ค. mRNA์ 3๊ฐ์ ์ผ๊ธฐ ์์ด(์ฝ๋)์ด ํ๋์ ์๋ฏธ๋ ธ์ฐ์ ์ง์ ํ๋ฉฐ, ์ด ์๋ฏธ๋ ธ์ฐ๋ค์ด ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ๋จ๋ฐฑ์ง์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋๋ค.
mRNA โ ๋จ๋ฐฑ์ง
์๋ฅผ ๋ค์ด, mRNA์ AUG ์ฝ๋์ ๋ฉํฐ์ค๋์ด๋ผ๋ ์๋ฏธ๋ ธ์ฐ์ ์ง์ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฐ ์์ผ๋ก mRNA์ ์ฝ๋ ์์ด์ ๋ฐ๋ผ ์๋ฏธ๋ ธ์ฐ์ด ์ฐจ๋ก๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ๋จ๋ฐฑ์ง์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ฑฐ์ฃ .
์ด๋ ๊ฒ ๋ง๋ค์ด์ง ๋จ๋ฐฑ์ง๋ค์ด ์ฐ๋ฆฌ ๋ชธ์ ๋ค์ํ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทผ์ก์ ์์ง์ด๊ฒ ํ๋ ๋จ๋ฐฑ์ง, ์ํ๋ฅผ ๋๋ ํจ์ ๋จ๋ฐฑ์ง, ๋ฉด์ญ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ด๋นํ๋ ํญ์ฒด ๋จ๋ฐฑ์ง ๋ฑ ๋ชจ๋ ์ด ๊ณผ์ ์ ํตํด ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ฑฐ์์! ๐ฎ
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ฌ๊ธฐ์ ํ ๊ฐ์ง ์๋ฌธ์ด ๋ค์ง ์๋์? ์ด๋ป๊ฒ ์ธํฌ๋ ํ์ํ ์๊ธฐ์ ํ์ํ ์์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋ง๋ค ์ ์์๊น์? ๋ฐ๋ก ์ด ์ง์ ์์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์กฐ์ ์ด ์ค์ํด์ง๋๋ค.
์ด ๊ทธ๋ฆผ์ DNA์์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ๋จํ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. DNA์์ ์์ํด mRNA๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ์ต์ข ์ ์ผ๋ก ๋จ๋ฐฑ์ง์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ณผ์ ์ ๋ณผ ์ ์์ฃ . ์ด ๊ณผ์ ์ด ๋ฐ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์์ผ๋ก ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ ๋์์ ๋๋ค!
์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์กฐ์ ์ ๋งค์ฐ ๋ณต์กํ๊ณ ์ ๊ตํ ๊ณผ์ ์ ๋๋ค. ์ธํฌ๋ ํ๊ฒฝ ๋ณํ, ๋ฐ๋ฌ ๋จ๊ณ, ์คํธ๋ ์ค ๋ฑ ๋ค์ํ ์์ธ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์กฐ์ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฐ ์กฐ์ ๊ณผ์ ์ ์ดํดํ๊ณ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋ ์๋ฌผํ์ ํฐ ๊ณผ์ ์ค ํ๋๋๋๋ค.
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐ๋ก ์ฌ๊ธฐ์ ์ํ, ํนํ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ด ํฐ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค! ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ์ด์ฉํ๋ฉด ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ชจ๋ธ๋งํ ์ ์๊ฑฐ๋ ์. ๋ง์น ์ฌ๋ฅ๋ท์์ ์ํ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๋์์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ๋์์ ๋ฐ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋น๋ฐ์ ํํค์ณ๋ณผ ๊ฑฐ์์! ๐ต๏ธโโ๏ธ๐ข
๋ค์ ์น์ ์์๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ์ด๋ป๊ฒ ํํํ ์ ์๋์ง ์์๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค. ์ค๋น๋์ จ๋์? ์ฐ๋ฆฌ์ DNA ํํ์ ์ด์ ๋ง ์์๋๋ต๋๋ค! ๐
2. ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ํ์ ํํ: ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ๋
์, ์ด์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์ด ๋ณต์กํ ์๋ฌผํ์ ๊ณผ์ ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ํ์ ์ผ๋ก ํํํ ์ ์์๊น์? ๐ค ์ด๊ฒ์ด ๋ฐ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ฒ ์น์ ์์ ๋ค๋ฃฐ ๋ด์ฉ์ ๋๋ค!
์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ์ฒซ ๋จ๊ณ๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ mRNA์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ์ ๋ณํ๋ฅผ ํํํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ์ฌ์ฉํ ๊ฑฐ์์. ๊ฑฑ์ ๋ง์ธ์, ์ฒ์ฒํ ์ค๋ช ํด๋๋ฆด๊ฒ์! ๐
2.1 mRNA ๋๋์ ๋ณํ
mRNA์ ๋๋ ๋ณํ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ํํํ ์ ์์ต๋๋ค:
dm/dt = ฮฑ - ฮฒm
์ฌ๊ธฐ์:
- m์ mRNA์ ๋๋
- t๋ ์๊ฐ
- ฮฑ๋ mRNA์ ์์ฑ ์๋ (์ ์ฌ ์๋)
- ฮฒ๋ mRNA์ ๋ถํด ์๋
์ด ๋ฐฉ์ ์์ ๋ฌด์์ ์๋ฏธํ ๊น์? mRNA์ ๋๋ ๋ณํ์จ(dm/dt)์ ์๋ก ๋ง๋ค์ด์ง๋ mRNA์ ์(ฮฑ)์์ ๋ถํด๋๋ mRNA์ ์(ฮฒm)์ ๋บ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๋ค๋ ๋ป์ ๋๋ค.
2.2 ๋จ๋ฐฑ์ง ๋๋์ ๋ณํ
๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋ ๋ณํ๋ ๋น์ทํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํํํ ์ ์์ต๋๋ค:
dp/dt = ฮณm - ฮดp
์ฌ๊ธฐ์:
- p๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋
- ฮณ๋ mRNA๋น ๋จ๋ฐฑ์ง ์์ฑ ์๋ (๋ฒ์ญ ์๋)
- ฮด๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋ถํด ์๋
์ด ๋ฐฉ์ ์์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋ ๋ณํ์จ(dp/dt)์ด mRNA๋ก๋ถํฐ ์๋ก ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ์(ฮณm)์์ ๋ถํด๋๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ์(ฮดp)์ ๋บ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๋ค๋ ์๋ฏธ์ ๋๋ค.
์ด ๋ ๋ฐฉ์ ์์ ํฉ์น๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ป๊ฒ ๋ฉ๋๋ค:
dm/dt = ฮฑ - ฮฒm
dp/dt = ฮณm - ฮดp
์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋จ์ํด ๋ณด์ด์ง๋ง, ์ค์ ๋ก ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ํต์ฌ์ ์ธ ํน์ฑ์ ์ ํฌ์ฐฉํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ mRNA์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋ ๋ณํ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์๊ฒ ๋์ฃ !
ํ์ง๋ง ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ์ด๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ณต์กํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด:
- ์ ์ฌ ์ธ์(Transcription factors)์ ์ํฅ
- ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ(Feedback loops)
- ํ๊ฒฝ ๋ณํ์ ๋ํ ๋ฐ์
- ๋ค๋ฅธ ์ ์ ์์์ ์ํธ์์ฉ
์ด๋ฐ ์์๋ค์ ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ์ํค๋ฉด ๋ฐฉ์ ์์ ๋์ฑ ๋ณต์กํด์ง๊ฒ ์ฃ ? ํ์ง๋ง ๊ฑฑ์ ๋ง์ธ์. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฐ ๋ณต์กํ ์ํฉ๋ ์ฐจ๊ทผ์ฐจ๊ทผ ๋ค๋ฃฐ ๊ฑฐ์์. ๋ง์น ์ฌ๋ฅ๋ท์์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๋์์ ๋ฐ์ ์ด๋ ค์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํด ๋๊ฐ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ง์ด์ฃ ! ๐
์ด ๊ทธ๋ํ๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ฐฉ๊ธ ์ค๋ช ํ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ์ ์๊ฐํํ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์๊ฐ์ด ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ผ mRNA์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํ๋์ง ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์์ฃ . mRNA(์ฃผํฉ์ ์ )๊ฐ ๋จผ์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ , ์ด์ด์ ๋จ๋ฐฑ์ง(ํ๋์ ์ )์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค.
์ด์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ํํํ๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๊ฒ์ ์์์ ๋ถ๊ณผํด์! ๋ค์ ์น์ ์์๋ ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋์ฑ ๋ฐ์ ์์ผ, ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ๋ ๊ฐ๊น๊ฒ ๋ง๋ค์ด๋ณผ ๊ฑฐ์์. ๐งฌโ๐ข = ๐
์ค๋น๋์ จ๋์? ์ฐ๋ฆฌ์ ์ํ์ ๋ชจํ์ ์ด์ ๋ง ์์๋๋ต๋๋ค! ๋ค์ ์น์ ์์ ๋ง๋์! ๐
3. ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ์ด์ฉํ ์ ์ ์ ๋ฐํ ๋ชจ๋ธ๋ง
์, ์ด์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ์ ์๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ์ด๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ณต์กํ์ฃ . ๊ทธ๋์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ ์ ๊ตํ ๋ชจ๋ธ์ด ํ์ํฉ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ๊ฐ๋ ฅํ ๋๊ตฌ๋ค์ด ๋ฑ์ฅํฉ๋๋ค! ๐ฆธโโ๏ธ๐ข
๋ฏธ์ ๋ถํ์ ๋ณํ์จ์ ๋ค๋ฃจ๋ ์ํ์ ๋ถ์ผ์ ๋๋ค. ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ์ ๋ณํ๋ ๊ณผ์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ์ด๋ฅผ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ๋ฐ ์๋ฒฝํ ๋๊ตฌ๊ฐ ๋ฉ๋๋ค. ๋ง์น ์ฌ๋ฅ๋ท์์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๋์์ ๋ฐ์ ๋ณต์กํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ๋์์ ๋ฐ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ณต์กํ ์ธ๊ณ๋ฅผ ํํํด๋ณผ ๊ฑฐ์์!
3.1 ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ํด์
์์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ณธ ๊ธฐ๋ณธ ๋ชจ๋ธ์ ๋ค์ ํ๋ฒ ์ดํด๋ณผ๊น์?
dm/dt = ฮฑ - ฮฒm
dp/dt = ฮณm - ฮดp
์ด ๋ฐฉ์ ์๋ค์ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ๋๋ค. ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ํจ์์ ๊ทธ ํจ์์ ๋ํจ์ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๋ฐฉ์ ์์ด์์. ์ฌ๊ธฐ์ m(t)์ p(t)๋ ์๊ฐ t์ ๋ฐ๋ฅธ mRNA์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ํจ์์ ๋๋ค.
์ด ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ํด๋ฅผ ๊ตฌํ๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ mRNA์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋ ๋ณํ๋ฅผ ์ ํํ ์ ์ ์๊ฒ ๋ฉ๋๋ค!
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด, ์ด ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ํด๋ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌํ ์ ์์๊น์? ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ถํฐ ์์ํด๋ณผ๊ฒ์.
3.2 mRNA ๋๋ ๋ฐฉ์ ์์ ํด
๋จผ์ mRNA ๋๋์ ๋ํ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ํ์ด๋ด ์๋ค:
dm/dt = ฮฑ - ฮฒm
์ด ๋ฐฉ์ ์์ ์ผ๋ฐํด๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค:
m(t) = (ฮฑ/ฮฒ) + Ce^(-ฮฒt)
์ฌ๊ธฐ์ C๋ ์ด๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋๋ ์์์ ๋๋ค. ์ด ํด๋ ๋ฌด์์ ์๋ฏธํ ๊น์?
- (ฮฑ/ฮฒ)๋ mRNA ๋๋์ ์ ์ ์ํ(steady state) ๊ฐ์ ๋ํ๋ ๋๋ค. ์๊ฐ์ด ์ถฉ๋ถํ ์ง๋๋ฉด mRNA ๋๋๊ฐ ์ด ๊ฐ์ ์๋ ดํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
- Ce^(-ฮฒt) ํญ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ๋ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก, ์ด๊ธฐ ์ํ์์ ์ ์ ์ํ๋ก ์ ํ๋๋ ๊ณผ์ ์ ๋ํ๋ ๋๋ค.
์ด ํด๋ฅผ ๊ทธ๋ํ๋ก ๊ทธ๋ ค๋ณด๋ฉด, mRNA ๋๋๊ฐ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํ๋์ง ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ํ์ธํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ ๊ธ๊ฒฉํ ๋ณํ๋ค๊ฐ ์ ์ฐจ ์ ์ ์ํ์ ๋๋ฌํ๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณผ ์ ์์ฃ .
์ด ๊ทธ๋ํ๋ mRNA ๋๋์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ ๋๋๊ฐ ๊ธ๊ฒฉํ ์ฆ๊ฐํ๋ค๊ฐ ์ ์ฐจ ์ ์ ์ํ(ฮฑ/ฮฒ)์ ์๋ ดํ๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค.
3.3 ๋จ๋ฐฑ์ง ๋๋ ๋ฐฉ์ ์์ ํด
์ด์ ๋จ๋ฐฑ์ง ๋๋์ ๋ํ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ์ดํด๋ด ์๋ค:
dp/dt = ฮณm - ฮดp
์ด ๋ฐฉ์ ์์ mRNA ๋๋ m์ ์์กดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, m(t)์ ํด๋ฅผ ์์์ผ ํ ์ ์์ต๋๋ค. m(t)์ ํด๋ฅผ ๋์ ํ๊ณ ๋ณต์กํ ๊ณ์ฐ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์น๋ฉด(์ฌ๋ฌ๋ถ, ์ด ๋ถ๋ถ์ ์ ๋ง ๋ณต์กํด์! ๐ ), ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ผ๋ฐํด๋ฅผ ์ป์ ์ ์์ต๋๋ค:
p(t) = (ฮณฮฑ)/(ฮฒฮด) + C1e^(-ฮฒt) + C2e^(-ฮดt)
์ฌ๊ธฐ์ C1๊ณผ C2๋ ์ด๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋๋ ์์์ ๋๋ค. ์ด ํด๋ ๋ฌด์์ ์๋ฏธํ ๊น์?
- (ฮณฮฑ)/(ฮฒฮด)๋ ๋จ๋ฐฑ์ง ๋๋์ ์ ์ ์ํ ๊ฐ์ ๋๋ค.
- C1e^(-ฮฒt)์ C2e^(-ฮดt) ํญ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ๋ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก, ์ด๊ธฐ ์ํ์์ ์ ์ ์ํ๋ก ์ ํ๋๋ ๊ณผ์ ์ ๋ํ๋ ๋๋ค.
์ด ํด๋ ๋จ๋ฐฑ์ง ๋๋๊ฐ mRNA ๋๋๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ ํจํด์ผ๋ก ๋ณํํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ ๊ฐ์ ์ง์ ํจ์๊ฐ ๊ฒฐํฉ๋์ด ์์ด, ์ด๊ธฐ์๋ ๋ณต์กํ ๋ณํ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ค๊ฐ ์ ์ฐจ ์ ์ ์ํ์ ๋๋ฌํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
์ด ๊ทธ๋ํ๋ mRNA(๋นจ๊ฐ์)์ ๋จ๋ฐฑ์ง(ํ๋์) ๋๋์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅผ ๋์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. mRNA ๋๋๊ฐ ๋จผ์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋จ๋ฐฑ์ง ๋๋๊ฐ ์กฐ๊ธ ๋ฆ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ ๋๋ ๋ชจ๋ ๊ฒฐ๊ตญ ๊ฐ์์ ์ ์ ์ํ์ ๋๋ฌํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
์ฌ๊ธฐ๊น์ง ์ค์ ์ฌ๋ฌ๋ถ, ์ ๋ง ๋๋จํด์! ๐ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ณต์กํ ์๋ฌผํ์ ๊ณผ์ ์ ๋ฏธ์ ๋ถํ์ ์ด์ฉํด ์ํ์ ์ผ๋ก ํํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐฐ์ ์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋์ ์ธ ํน์ฑ์ ๋ ๊น์ด ์ดํดํ ์ ์๊ฒ ๋์์ด์.
ํ์ง๋ง ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ์ด๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ ๋ณต์กํฉ๋๋ค. ๋ค์ ์น์ ์์๋ ์ด ๊ธฐ๋ณธ ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ์ฌ ๋ ๋ณต์กํ ์ํฉ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค. ์ค๋น๋์ จ๋์? ๋ ๊น์ ์ํ์ ์ธ๊ณ๋ก ๋ค์ด๊ฐ๋ณผ๊น์? ๐
4. ๋ณต์กํ ์ ์ ์ ๋ฐํ ๋ชจ๋ธ๋ง: ๊ณ ๊ธ ๊ธฐ๋ฒ
์, ์ด์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ ์ ์ ๋ฐํ ๋ชจ๋ธ์ ์ดํดํ์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ํจ์ฌ ๋ ๋ณต์กํ์ฃ . ์ด๋ฒ ์น์ ์์๋ ๋ ๋ณต์กํ ์ํฉ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค. ๋ง์น ์ฌ๋ฅ๋ท์์ ๊ณ ๊ธ ๊ณผ์ ์ ๋ฐฐ์ฐ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ง์ด์์! ๐
์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ค๋ฃฐ ์ฃผ์ ์ฃผ์ ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค:
- ์ ์ฌ ์ธ์์ ์ํฅ
- ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ
- ์๊ฐ ์ง์ฐ ํจ๊ณผ
- ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ธ๋ง
๊ฐ๊ฐ์ ์ฃผ์ ๋ฅผ ํ๋์ฉ ์ดํด๋ณผ๊น์?
4.1 ์ ์ฌ ์ธ์์ ์ํฅ
์ ์ฌ ์ธ์๋ ์ ์ ์์ ๋ฐํ์ ์กฐ์ ํ๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ์ํค๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํํ๊ฐ ๋ฉ๋๋ค:
dm/dt = ฮฑ * f(T) - ฮฒm
์ฌ๊ธฐ์ f(T)๋ ์ ์ฌ ์ธ์ T์ ๋๋์ ๋ฐ๋ฅธ ํจ์์ ๋๋ค. ์ด ํจ์๋ ๋ณดํต Hill ํจ์๋ผ๋ ํํ๋ฅผ ์ทจํฉ๋๋ค:
f(T) = T^n / (K^n + T^n)
์ฌ๊ธฐ์ n์ Hill ๊ณ์, K๋ ํด๋ฆฌ ์์์ ๋๋ค. ์ด ํจ์๋ ์ ์ฌ ์ธ์์ ๋๋์ ๋ฐ๋ผ S์ ํํ์ ๊ณก์ ์ ๊ทธ๋ฆฝ๋๋ค.
์ด ๊ทธ๋ํ๋ ์ ํ์ ์ธ Hill ํจ์์ ํํ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ ์ฌ ์ธ์์ ๋๋๊ฐ ๋ฎ์ ๋๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฑฐ์ ์๋ค๊ฐ, ํน์ ๋๋๋ฅผ ๋์ด์๋ฉด ๊ธ๊ฒฉํ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ , ๋ค์ ๋์ ๋๋์์๋ ํฌํ ์ํ์ ๋๋ฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค.
4.2 ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ
๋ง์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์์๋ ์์ฑ๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ด ๋ค์ ์์ ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ๊ฐ ์กด์ฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ์ํค๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํํ๊ฐ ๋ฉ๋๋ค:
dm/dt = ฮฑ * f(p) - ฮฒm
dp/dt = ฮณm - ฮดp
์ฌ๊ธฐ์ f(p)๋ ๋จ๋ฐฑ์ง p์ ๋๋์ ๋ฐ๋ฅธ ํจ์๋ก, ์์ฑ ํผ๋๋ฐฑ์ด๋ฉด p๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก f(p)๋ ์ฆ๊ฐํ๊ณ , ์์ฑ ํผ๋๋ฐฑ์ด๋ฉด p๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก f(p)๋ ๊ฐ์ํฉ๋๋ค.
ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ๋ ์์คํ ์ ๋ณต์กํ ๋์ ํน์ฑ์ ๋ถ์ฌํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ง๋์ด๋ ์์์ ์ฑ(bistability) ๊ฐ์ ํ์์ ๋ง๋ค์ด๋ผ ์ ์์ฃ . ์ด๋ฐ ํน์ฑ์ ์ธํฌ์ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์ด๋ ์ผ์ฃผ๊ธฐ ๋ฆฌ๋ฌ ๊ฐ์ ์ค์ํ ์๋ฌผํ์ ๊ณผ์ ์์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค.
4.3 ์๊ฐ ์ง์ฐ ํจ๊ณผ
์ค์ ์๋ฌผํ์ ๊ณผ์ ์์๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๊ฐ ๋จ๊ณ ์ฌ์ด์ ์๊ฐ ์ง์ฐ์ด ์กด์ฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ์ํค๊ธฐ ์ํด ์ง์ฐ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์(delay differential equation)์ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ต๋๋ค:
dm/dt = ฮฑ * f(p(t-ฯ)) - ฮฒm
dp/dt = ฮณm(t-ฯ) - ฮดp
์ฌ๊ธฐ์ ฯ๋ ์๊ฐ ์ง์ฐ์ ๋ํ๋ ๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฌ์ ๋ณํ์จ์ด ๊ณผ๊ฑฐ์ ์ํ์ ์์กดํ๋ค๋ ๊ฒ์ ํํํฉ๋๋ค.
์๊ฐ ์ง์ฐ์ ์์คํ ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ถ์ฌํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ์ ์ด์๋ ์์คํ ์ด ์ง๋ํ๊ธฐ ์์ํ๊ฑฐ๋, ๊ธฐ์กด์ ์ง๋์ด ๋ถ์์ ํด์ง ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ์ธํฌ ๋ด์ ๋ฆฌ๋ฌ์ด๋ ์ฃผ๊ธฐ์ ํ์์ ์ค๋ช ํ๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค.
4.4 ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ธ๋ง
์ง๊ธ๊น์ง ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ค๋ฃฌ ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ชจ๋ธ์ด์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ค์ ์ธํฌ ๋ด์์๋ ๋ถ์์ ์๊ฐ ์ ์ด ํ๋ฅ ์ ์๋์ด ์ค์ํ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํด ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ต๋๋ค:
P(m,p,t+dt) = P(m,p,t) + W(m',p'โm,p)P(m',p',t)dt - W(m,pโm',p')P(m,p,t)dt
์ฌ๊ธฐ์ P(m,p,t)๋ ์๊ฐ t์ mRNA์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ์๊ฐ ๊ฐ๊ฐ m๊ณผ p์ผ ํ๋ฅ ์ด๊ณ , W๋ ์ ์ด ํ๋ฅ ์ ๋๋ค.
ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ธํฌ ๊ฐ ๋ณ์ด(cell-to-cell variability)๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ฒ์คํธ(burst) ํ์ ๊ฐ์ ์ค์ํ ์๋ฌผํ์ ํ์์ ์ค๋ช ํ๋ ๋ฐ ํ์์ ์ ๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ฃผ๋ก ์ปดํจํฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์ ํตํด ์ฐ๊ตฌ๋ฉ๋๋ค.
์ด ๊ทธ๋ํ๋ ํ๋ฅ ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ค์ ์ ๊ฐ๋ณ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ, ์ ์ ์ ํ๊ท ์ ๋ํ๋ ๋๋ค. ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ๊ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ง๋ค ๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ค๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค.
์ฌ๊ธฐ๊น์ง ์ค์ ์ฌ๋ฌ๋ถ, ์ ๋ง ๋๋จํฉ๋๋ค! ๐ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ณต์กํ ์ธ๊ณ๋ฅผ ์ํ์ ์ผ๋ก ํํํ ์ ์๋ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๊ฐ๊ฒ ๋์์ด์. ์ด๋ฐ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์๋ฌผํ ์ฐ๊ตฌ์์ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํด์ํ๊ณ ์๋ก์ด ๊ฐ์ค์ ์ ์ํ๋ ๋ฐ ํฐ ๋์์ ์ค๋๋ค.
ํ์ง๋ง ๊ธฐ์ตํ์ธ์, ๋ชจ๋ธ์ ํญ์ ํ์ค์ ๋จ์ํ์ ๋๋ค. ์๋ฌด๋ฆฌ ๋ณต์กํ ๋ชจ๋ธ์ด๋ผ๋ ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ๋ชจ๋ ์ธก๋ฉด์ ์๋ฒฝํ ํํํ ์๋ ์์ด์. ๊ทธ๋์ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํญ์ ์คํ์ ํตํด ๊ฒ์ฆ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค.
๋ค์ ์น์ ์์๋ ์ด๋ฐ ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ค์ ์๋ฌผํ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ฉ๋๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ค ์๋ก์ด ํต์ฐฐ์ ์ ๊ณตํ๋์ง ์์๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค. ์ค๋น๋์ จ๋์? ์ด๋ก ์์ ์ค์ ๋ก, ์ํ์์ ์๋ฌผํ์ผ๋ก์ ์ฌํ์ ๋ ๋๋ณผ๊น์? ๐๐งฌ
5. ์ค์ ์์ฉ: ์ํ ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฌผํ์ ์๋ฏธ
์ฌ๋ฌ๋ถ, ์ ๋ง ๋๋จํด์! ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๊ธ๊น์ง ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐฐ์ ์ต๋๋ค. ์ด์ ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ค์ ์๋ฌผํ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ค ์๋ก์ด ํต์ฐฐ์ ์ ๊ณตํ๋์ง ์์๋ณผ ์ฐจ๋ก์ ๋๋ค. ๋ง์น ์ฌ๋ฅ๋ท์์ ๋ฐฐ์ด ์ง์์ ์ค์ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ง์ด์ฃ ! ๐
์ํ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์๋ฌผํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ค์ํ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํฉ๋๋ค:
- ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํด์
- ์๋ก์ด ๊ฐ์ค ์ ์
- ์คํ ๋์์ธ ๊ฐ์ด๋
- ์์คํ ์ ๋์ ํน์ฑ ์์ธก
์ด์ ๋ช ๊ฐ์ง ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฅผ ์ดํด๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค.
5.1 ์ผ์ฃผ๊ธฐ ๋ฆฌ๋ฌ์ ์ดํด
์ผ์ฃผ๊ธฐ ๋ฆฌ๋ฌ์ ์ฝ 24์๊ฐ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ๋ฐ๋ณต๋๋ ์๋ฌผํ์ ๊ณผ์ ์ ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ค๋ช ํ๋ ๋ํ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ก Goodwin ๋ชจ๋ธ์ด ์์ต๋๋ค:
dx/dt = ฮฑ / (1 + (z/K)^n) - ฮฒ1x
dy/dt = ฮฑ1x - ฮฒ2y
dz/dt = ฮฑ2y - ฮฒ3z
์ฌ๊ธฐ์ x, y, z๋ ๊ฐ๊ฐ mRNA, ๋จ๋ฐฑ์ง, ์ต์ ์์ ๋๋๋ฅผ ๋ํ๋ ๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑ ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ์ ์๊ฐ ์ง์ฐ์ ํฌํจํ๊ณ ์์ด, ์ง์์ ์ธ ์ง๋์ ๋ง๋ค์ด๋ผ ์ ์์ต๋๋ค.
์ด ๋ชจ๋ธ์ ํตํด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ผ์ฃผ๊ธฐ ๋ฆฌ๋ฌ์ ํต์ฌ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ์ดํดํ ์ ์์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ง๋์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ถฉ๋ถํ ๊ฐํ ๋น์ ํ์ฑ(n > 8)์ด ํ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์๋์ฃ . ์ด๋ ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์์ ๋ณต์กํ ์กฐ์ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ด ํ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ฌํฉ๋๋ค.
์ด ๊ทธ๋ํ๋ Goodwin ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. mRNA, ๋จ๋ฐฑ์ง, ์ต์ ์์ ๋๋๊ฐ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณํํ๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์์ ๊ด์ฐฐ๋๋ ์ผ์ฃผ๊ธฐ ๋ฆฌ๋ฌ๊ณผ ์ ์ฌํ ํจํด์ ๋๋ค.
5.2 ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ํ๋ฅ ์ ํน์ฑ ์ดํด
์์ ๋ฐฐ์ด ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ ธ์ด์ฆ์ ๋ณ๋์ฑ์ ์ดํดํ๋ ๋ฐ ํฐ ๋์์ ์ค๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ๋จํ ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ณ ๋ คํด๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค:
P(m+1,t+dt) = P(m,t) + k_on * P(m,t)dt
P(m-1,t+dt) = P(m,t) + k_off * m * P(m,t)dt
์ฌ๊ธฐ์ P(m,t)๋ ์๊ฐ t์ mRNA์ ์๊ฐ m์ผ ํ๋ฅ ์ด๊ณ , k_on๊ณผ k_off๋ ๊ฐ๊ฐ mRNA ์์ฑ๊ณผ ๋ถํด ์๋์ ๋๋ค.
์ด ๋ชจ๋ธ์ ํตํด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ '๋ฒ์คํธ' ํ์์ ์ค๋ช ํ ์ ์์์ต๋๋ค. ๋ฒ์คํธ๋ mRNA๊ฐ ๊ฐํ์ ์ผ๋ก ๋๋ ์์ฐ๋๋ ํ์์ ๋งํฉ๋๋ค. ์ด๋ ์ ํต์ ์ธ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ชจ๋ธ๋ก๋ ์ค๋ช ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ํ์์ด์์ฃ .
์ด๋ฌํ ์ดํด๋ ์ธํฌ ๊ฐ ๋ณ์ด(cell-to-cell variability)์ ์์ธ์ ๋ฐํ๋ ๋ฐ ํฐ ๋์์ ์ฃผ์์ต๋๋ค. ๊ฐ์ ์ ์ ์๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ธํฌ๋ค์ด ์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ํํํ์ ๋ณด์ด๋์ง ์ค๋ช ํ ์ ์๊ฒ ๋ ๊ฑฐ์ฃ !
5.3 ์ ์ ์ ์กฐ์ ๋คํธ์ํฌ์ ๋์ ํน์ฑ ์์ธก
๋ณต์กํ ์ ์ ์ ์กฐ์ ๋คํธ์ํฌ์ ๋์ ํน์ฑ์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ๋ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ด ํฐ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ๋จํ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค:
dx/dt = ฮฑ1 / (1 + (y/K1)^n1) - ฮฒ1x
dy/dt = ฮฑ2 / (1 + (x/K2)^n2) - ฮฒ2y
์ด๋ ๋ ์ ์ ์๊ฐ ์๋ก๋ฅผ ์ต์ ํ๋ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๋ํ๋ ๋๋ค.
์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋ถ์์ ํตํด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ด ์์คํ ์ด ํน์ ์กฐ๊ฑด์์ ์์์ ์ฑ(bistability)์ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ์์์ ์ฑ์ด๋ ์์คํ ์ด ๋ ๊ฐ์ ์์ ํ ์ํ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ ํน์ฑ์ ๋งํฉ๋๋ค. ์ด๋ ์ธํฌ์ ๋ถํ๋ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ ์ค๋ช ํ๋ ๋ฐ ์ค์ํ ๊ฐ๋ ์ด ๋์์ต๋๋ค.
์ด ๊ทธ๋ํ๋ ์์์ ์ฑ ์์คํ ์ ์ํ ๊ณต๊ฐ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ ๊ฐ์ ์์ ํ ์ํ(๋นจ๊ฐ ์ )์ ํ๋์ ๋ถ์์ ํ ์ํ(๋ถํ ์ )๊ฐ ์์์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค. ์์คํ ์ ์ด๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ ์์ ์ํ ์ค ํ๋๋ก ์๋ ดํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
์ฌ๋ฌ๋ถ, ์ ๋ง ๋๋จํด์! ๐ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด์ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ณต์กํ ์๋ฌผํ์ ํ์์ ์ดํดํ๋ ๋ฐ ๋์์ ์ฃผ๋์ง ์๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฐ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์คํ๋ง์ผ๋ก๋ ์๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์์คํ ์ ๋์ ํน์ฑ์ ์์ธกํ๊ณ , ์๋ก์ด ๊ฐ์ค์ ์ ์ํ๋ ๋ฐ ํฐ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค.
ํ์ง๋ง ๊ธฐ์ตํ์ธ์, ๋ชจ๋ธ์ ํญ์ ํ์ค์ ๋จ์ํ์ ๋๋ค. ์๋ฌด๋ฆฌ ๋ณต์กํ ๋ชจ๋ธ์ด๋ผ๋ ์ค์ ์๋ฌผํ์ ์์คํ ์ ๋ชจ๋ ์ธก๋ฉด์ ์๋ฒฝํ ํํํ ์๋ ์์ด์. ๊ทธ๋์ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํญ์ ์คํ์ ํตํด ๊ฒ์ฆ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค.
์ํ๊ณผ ์๋ฌผํ์ ์๋ฆ๋ค์ด ๋ง๋จ, ์ ๋ง ํฅ๋ฏธ์ง์งํ์ง ์๋์? ์ด์ ์ฌ๋ฌ๋ถ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ณต์กํ ์ธ๊ณ๋ฅผ ์ํ์ ๋ ์ฆ๋ฅผ ํตํด ๋ฐ๋ผ๋ณผ ์ ์๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฐ ์ง์์ ๋ฏธ๋์ ์๋ฌผํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ํ ๋ฐ์ ์ ํฐ ๋์์ด ๋ ๊ฑฐ์์. ์ฌ๋ฌ๋ถ๋ ์ธ์ ๊ฐ ์ด๋ฐ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐธ์ฌํ ์ ์์์ง๋ ๋ชจ๋ฅด๊ฒ ๋ค์! ๐๐งฌ๐ฌ
์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ์ ์ฌ๊ธฐ์ ๋๋์ง๋ง, ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ์ธ๊ณ๋ ์์ง ๋ง์ ๋น๋ฐ์ ๊ฐ์งํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ณ์ํด์ ํธ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ง๊ณ ํ๊ตฌํด ๋๊ฐ์ธ์. ๋ฏธ์ง์ ์ธ๊ณ๋ฅผ ํฅํ ์ฌ๋ฌ๋ถ์ ๋ชจํ์ ์์ํฉ๋๋ค! ๐๐๐