๐งฌ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์งํ์ ์๋ฏธ: ์๋ช ์ ๋น๋ฐ์ ํ์ดํค์น๋ค ๐
์๋ ํ์ธ์, ๋ฏธ๋์ ๊ณผํ์ ์ฌ๋ฌ๋ถ! ์ค๋์ ์์ฃผ ํฅ๋ฏธ์ง์งํ ์ฌํ์ ๋ ๋๋ณผ ๊ฑฐ์์. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชฉ์ ์ง๋ ๋ฐ๋ก ์๋ช ์ ์ค๊ณ๋, DNA ์ ์จ๊ฒจ์ง ๋น๋ฐ์ ์ฐพ์๊ฐ๋ ๊ฑฐ๋๋๋ค. ํนํ ์ค๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํํค์น ์ฃผ์ ๋ '์ ์ ์ ์ค๋ณต'์ด์์. ์ด๊ฒ ๋์ฒด ๋ฌด์์ด๊ณ , ์ ์ค์ํ์ง ํจ๊ป ์์๋ณด๋๋ก ํด์! ๐
๐ ์ ๊น! ์๊ณ ๊ฐ๊ธฐ: ์ด ๊ธ์ '์ฌ๋ฅ๋ท'์ '์ง์์ธ์ ์ฒ' ๋ฉ๋ด์์ ์ ๊ณต๋๋ ์ฝํ ์ธ ์์. ์ฌ๋ฅ๋ท(https://www.jaenung.net)์ ๋ค์ํ ์ฌ๋ฅ์ ๊ณต์ ํ๊ณ ๊ฑฐ๋ํ๋ ํ๋ซํผ์ด์์. ์ฌ๋ฌ๋ถ์ ๊ณผํ์ ํธ๊ธฐ์ฌ์ ์๊ทนํ๋ ์ด ๊ธ์ฒ๋ผ, ์ฌ๋ฅ๋ท์์๋ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์ ์ง์๊ณผ ์ฌ๋ฅ์ ๋ง๋๋ณผ ์ ์๋ต๋๋ค!
๐ ์ ์ ์ ์ค๋ณต: ์๋ช ์ ๋๋ผ์ด ์ ๋ต
์, ์ด์ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๋ํด ์์๋ณผ๊น์? ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ด๋ ๋ฌด์์ผ๊น์? ์์ฃผ ๊ฐ๋จํ ๋งํ๋ฉด, ํ๋์ ์ ์ ์๊ฐ ๋ณต์ฌ๋์ด ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๊ฐ ๋๋ ํ์์ ๋งํด์. ๋ง์น ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ค์ํ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ฌ๋ฌ ์ฅ ๋ณต์ฌํด๋๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ง์ด์ฃ ! ๐
ํ์ง๋ง ์ ๊น, ์ ์์ฐ์ ์ด๋ฐ '๋ณต์ฌ๋ณธ'์ ๋ง๋ค์ด๋๊น์? ๊ทธ๋ฅ ๋ญ๋น ์๋๊น์? ์... ๊ทธ๋ ๊ฒ ์๊ฐํ ์๋ ์๊ฒ ์ง๋ง, ์์ฐ์ ๊ฒฐ์ฝ ๋ญ๋นํ์ง ์์์. ์ ์ ์ ์ค๋ณต์๋ ์์ฃผ ์ค์ํ ์๋ฏธ๊ฐ ์๋ต๋๋ค!
๐ ์ฌ๋ฏธ์๋ ์ฌ์ค: ์ฌ๋ฌ๋ถ, ํน์ '๋ฐฑ์ '์ด๋ผ๋ ๋ง์ ๋ค์ด๋ณด์ จ๋์? ์ปดํจํฐ์์ ์ค์ํ ํ์ผ์ ์ฌ๋ฌ ๊ณณ์ ์ ์ฅํด๋๋ ๊ฑธ ๋งํ์ฃ . ์ ์ ์ ์ค๋ณต๋ ์ด์ ๋น์ทํ ๊ฐ๋ ์ด์์. ์์ฐ์ ๋๋ผ์ด '๋ฐฑ์ ์์คํ '์ธ ์ ์ด์ฃ !
๐ฌ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๋น๋ฐ์ ํํค์น๋ค
์, ์ด์ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๋น๋ฐ์ ํ๋์ฉ ํํค์ณ๋ณผ๊น์? ์ฐ๋ฆฌ์ DNA ์์์ ์ผ์ด๋๋ ์ด ์ ๋น๋ก์ด ํ์์ ์๋ช ์ ์งํ์ ์ด๋ค ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊น์?
- ์๋ก์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์: ์ค๋ณต๋ ์ ์ ์ ์ค ํ๋๊ฐ ๋ณ์ด๋ฅผ ๊ฒช์ผ๋ฉด, ์๋ก์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง ๋จ๋ฐฑ์ง์ด ๋ง๋ค์ด์ง ์ ์์ด์. ์ด๋ ๋ง์น ์๋ฆฌ์ฌ๊ฐ ๊ธฐ์กด ๋ ์ํผ๋ฅผ ์ฝ๊ฐ ๋ฐ๊ฟ ์๋ก์ด ๋ง์ ๋ง๋ค์ด๋ด๋ ๊ฒ๊ณผ ๋น์ทํด์! ๐ณ
- ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ๋ฌธํ: ์๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ผ์ ํ๋ ์ ์ ์๊ฐ ์ค๋ณต๋๋ฉด, ๊ฐ๊ฐ ๋ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ด๋นํ๊ฒ ๋ ์ ์์ด์. ๋ง์น ํ ์ฌ๋์ด ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ผ์ ํ๋ค๊ฐ, ํ์์ด ๋์ด๋๋ฉด์ ๊ฐ์ ์ ๋ฌธ ๋ถ์ผ๋ฅผ ๋งก๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ์! ๐ฅ
- ์ ์ ์ ๋ค์์ฑ ์ฆ๊ฐ: ์ค๋ณต๋ ์ ์ ์๋ค์ ์๋ก ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ณํ ์ ์์ด, ์๋ฌผ์ ์ ์ ์ ๋ค์์ฑ์ ๋์ฌ์ค์. ์ด๋ ํ๊ฒฝ ๋ณํ์ ๋์ํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํค์์ฃผ์ฃ ! ๐ฟ
- ์งํ์ ์๋ ๊ฐ์: ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์๋ก์ด ๊ธฐ๋ฅ์ด ๋น ๋ฅด๊ฒ ์๊ฒจ๋ ์ ์๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํด์. ์ด๋ ์๋ฌผ์ ์งํ ์๋๋ฅผ ๋์ด๋ ๋ฐ ํฐ ์ญํ ์ ํ๋ต๋๋ค! ๐
์์ฐ! ์ ๋ง ๋๋์ง ์๋์? ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ด ์ด๋ ๊ฒ๋ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค๋ ๋ง์ด์์. ํ์ง๋ง ์ด๊ฒ ๋ค๊ฐ ์๋์์. ๋ ๊น์ด ๋ค์ด๊ฐ ๋ณผ๊น์?
๐งช ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๋ฉ์ปค๋์ฆ: ์ด๋ป๊ฒ ์ผ์ด๋ ๊น?
์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ผ์ด๋ ์ ์์ด์. ์ฃผ์ํ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ์ดํด๋ณผ๊น์?
- ๋ถ๊ท ๋ฑ ๊ต์ฐจ(Unequal Crossing Over): ๊ฐ์๋ถ์ด ์ค ์๋ ์ผ์์ฒด ์ฌ์ด์์ ์ผ์ด๋๋ ๊ต์ฐจ๊ฐ ๋ถ๊ท ๋ฑํ๊ฒ ์ผ์ด๋๋ฉด, ํ์ชฝ์๋ ์ ์ ์๊ฐ ์ค๋ณต๋๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ชฝ์๋ ๊ฒฐ์ค๋ ์ ์์ด์.
- ์ญ์ ์ค๋ณต(Inverse Duplication): DNA ๊ฐ๋ฅ์ด ๋์ด์ก๋ค๊ฐ ๋ค์ ๋ถ๋ ๊ณผ์ ์์ ์ผ๋ถ๋ถ์ด ๊ฑฐ๊พธ๋ก ๋ถ์ผ๋ฉด์ ์ค๋ณต์ด ์ผ์ด๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์์.
- ๋ ํธ๋กํธ๋์คํฌ์กด(Retrotransposon): RNA๊ฐ ์ญ์ ์ฌ๋์ด DNA๋ก ๋ฐ๋ ํ, ๊ฒ๋์ ๋ค๋ฅธ ์์น์ ์ฝ์ ๋๋ ํ์์ด์์.
- ์ ์ฒด ๊ฒ๋ ์ค๋ณต(Whole Genome Duplication): ์๋ฌผ์ ์ ์ฒด ๊ฒ๋์ด ํ ๋ฒ์ ๋ณต์ ๋๋ ํ์์ด์์. ์๋ฌผ์์ ์์ฃผ ๊ด์ฐฐ๋ฉ๋๋ค!
์ด๋ฐ ๋ค์ํ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ํตํด ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ด ์ผ์ด๋๊ณ , ์ด๋ ์๋ฌผ์ ์งํ์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ฒ ๋๋ ๊ฑฐ์ฃ . ์ ๋ง ์ ๊ธฐํ์ง ์๋์? ๐คฏ
๐ก ํฅ๋ฏธ๋ก์ด ์ : ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๋๋ก๋ ์ง๋ณ์ ์์ธ์ด ๋๊ธฐ๋ ํด์. ํ์ง๋ง ๋์์, ์ด๋ ์๋ก์ด ์น๋ฃ๋ฒ ๊ฐ๋ฐ์ ์ค๋ง๋ฆฌ๊ฐ ๋๊ธฐ๋ ํฉ๋๋ค. ์ฌ๋ฅ๋ท์์๋ ์ด๋ฐ ์ต์ ์ํ ์ฐ๊ตฌ ๋ํฅ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ ๊ณต์ ๋๊ณ ์์ด์. ๊ด์ฌ ์๋ ๋ถ๋ค์ ํ ๋ฒ ๋ค๋ฌ๋ณด์ธ์!
๐ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์งํ์ ์๋ฏธ: ์๋ช ์ ๋ค์์ฑ์ ๋ง๋ค๋ค
์, ์ด์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ด ๋ฌด์์ด๊ณ , ์ด๋ป๊ฒ ์ผ์ด๋๋์ง ์๊ฒ ๋์์ด์. ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์ด๊ฒ์ด ์งํ์ ์ด๋ค ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋์ง ๋ ์์ธํ ์ดํด๋ณผ๊น์?
์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์งํ์ ์๋๋ ฅ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์์ด์. ์ ๊ทธ๋ด๊น์? ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ด์ ๋ค์ด ์๋ต๋๋ค:
- ์๋ก์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋: ์ค๋ณต๋ ์ ์ ์ ์ค ํ๋๊ฐ ๋ณ์ด๋ฅผ ๊ฒช์ผ๋ฉด, ์๋์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ์งํ ์ฑ ์๋ก์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ํ ์ ์์ด์. ์ด๋ฅผ '์ ๊ธฐ๋ฅํ(Neofunctionalization)'๋ผ๊ณ ํด์.
- ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ถ๋ด: ํ๋์ ์ ์ ์๊ฐ ์ฌ๋ฌ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ด๋นํ๋ค๊ฐ, ์ค๋ณต ํ ๊ฐ๊ฐ์ ์ ์ ์๊ฐ ํน์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ๋ฌธ์ ์ผ๋ก ๋ด๋นํ๊ฒ ๋ ์ ์์ด์. ์ด๋ฅผ '๊ธฐ๋ฅ ๋ถํ (Subfunctionalization)'์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฆ ๋๋ค.
- ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ์ฆ๊ฐ: ์ค์ํ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์ ์๊ฐ ์ค๋ณต๋๋ฉด ๋ ๋ง์ ์์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ๋ง๋ค ์ ์๊ฒ ๋ผ์. ์ด๋ ํน์ ํ๊ฒฝ์์ ์ ๋ฆฌํ ์ ์์ฃ .
- ์ ์ ์ ์์ถฉ ์์ฉ: ํ๋์ ์ ์ ์์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๊ฒจ๋ ์ค๋ณต๋ ๋ค๋ฅธ ์ ์ ์๊ฐ ๊ทธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋์ ํ ์ ์์ด, ์๋ฌผ์ ์์กด ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋์ฌ์ค๋๋ค.
์ด๋ ๊ฒ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์๋ฌผ์ด ์๋ก์ด ํ๊ฒฝ์ ์ ์ํ๊ณ , ๋ ๋ณต์กํ ํํ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ถ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ๋ ์ค์ํ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ด์์. ๋ง์น ์์ฐ์ด ์ค๋นํด๋ '์งํ์ ๋น๋ฐ ๋ฌด๊ธฐ' ๊ฐ์ ๊ฑฐ์ฃ ! ๐ฆธโโ๏ธ
๐ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ์ค์ ์ฌ๋ก: ์์ฐ์์ ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ ๋๋ผ์ด ์์๋ค
์ด๋ก ์ ์ผ๋ก ๋ค์ผ๋ ์กฐ๊ธ ์ด๋ ต๊ฒ ๋๊ปด์ก๋์? ๊ฑฑ์ ๋ง์ธ์. ์ค์ ์์ฐ์์ ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ํฅ๋ฏธ๋ก์ด ์ฌ๋ก๋ค์ ์ดํด๋ณด๋ฉด ๋ ์ฝ๊ฒ ์ดํดํ ์ ์์ ๊ฑฐ์์!
1. ์ธ๊ฐ์ ์๊ฐ ์ ์ ์ ๐
์ฐ๋ฆฌ ์ธ๊ฐ์ ๋์ ์์ฃผ ๋ค์ํ ์์ ๋ณผ ์ ์์ด์. ์ด๋ ์๊ฐ ์ ์ ์์ ์ค๋ณต๊ณผ ๋ณ์ด ๋๋ถ์ด์์! ์๋ ํฌ์ ๋ฅ์ ์กฐ์์ ๋ ๊ฐ์ง ์๊ฐ ์ ์ ์๋ง ๊ฐ์ง๊ณ ์์๋์. ํ์ง๋ง ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ผ๋ก ์ธํด ์ธ ๋ฒ์งธ ์๊ฐ ์ ์ ์๊ฐ ์๊ฒจ๋ฌ๊ณ , ์ด๋ก ์ธํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ ๋ค์ํ ์์ ๋ณผ ์ ์๊ฒ ๋์๋ต๋๋ค.
2. ํค๋ชจ๊ธ๋ก๋น ์ ์ ์ ๊ฐ์กฑ ๐ฉธ
ํค๋ชจ๊ธ๋ก๋น์ ์ฐ๋ฆฌ ํ์ก์์ ์ฐ์๋ฅผ ์ด๋ฐํ๋ ์ค์ํ ๋จ๋ฐฑ์ง์ด์์. ์ธ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ์ข ๋ฅ์ ํค๋ชจ๊ธ๋ก๋น ์ ์ ์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ค์ ๋ชจ๋ ํ๋์ ์กฐ์ ์ ์ ์๋ก๋ถํฐ ์ค๋ณต๊ณผ ๋ณ์ด๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ๋ง๋ค์ด์ก์ด์. ๊ฐ๊ฐ์ ํค๋ชจ๊ธ๋ก๋น์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์๊ธฐ์ ์กฐ์ง์์ ๋ฐํ๋์ด ์ฐ๋ฆฌ ๋ชธ์ ๋ค์ํ ์ฐ์ ์๊ตฌ๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค๊ณ ์๋ต๋๋ค.
3. ๋ฉด์ญ๊ธ๋ก๋ถ๋ฆฐ ์ ์ ์ ๐ฆ
์ฐ๋ฆฌ ๋ชธ์ ๋ฉด์ญ ์์คํ ์ ์๋ง์ ์ข ๋ฅ์ ํญ์ฒด๋ฅผ ๋ง๋ค์ด ๋ค์ํ ๋ณ์์ฒด์ ๋์ํด์. ์ด๋ฐ ๋ค์์ฑ์ ๋ฉด์ญ๊ธ๋ก๋ถ๋ฆฐ ์ ์ ์์ ์ค๋ณต๊ณผ ์ฌ์กฐํฉ ๋๋ถ์ด์์. ํ๋์ ์กฐ์ ์ ์ ์๊ฐ ์ฌ๋ฌ ๋ฒ ์ค๋ณต๋๊ณ ๋ณ์ด๋ฅผ ๊ฒช์ผ๋ฉด์, ์ฐ๋ฆฌ ๋ชธ์ ๊ฑฐ์ ๋ฌดํ๋์ ๊ฐ๊น์ด ํญ์ฒด๋ฅผ ๋ง๋ค์ด๋ผ ์ ์๊ฒ ๋์๋ต๋๋ค.
์ด๋ฐ ์ฌ๋ก๋ค์ ๋ณด๋ฉด, ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ด ์ผ๋ง๋ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋์ง ์ค๊ฐํ ์ ์์ฃ ? ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋น์ฐํ๊ฒ ์ฌ๊ธฐ๋ ๋ง์ ๋ฅ๋ ฅ๋ค์ด ์ฌ์ค์ ์ค๋ ์งํ์ ๊ณผ์ ์์ ์ผ์ด๋ ์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ด๋๋๋ค! ๐ฎ
๐ฑ ์ ์ ์ ์ค๋ณต๊ณผ ์๋ฌผ๋ค์์ฑ: ์ง๊ตฌ ์ํ๊ณ์ ๋น๋ฐ
์ ์ ์ ์ค๋ณต์ ๊ฐ๋ณ ์๋ฌผ์ข ์ ์งํ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ง๊ตฌ ์ ์ฒด์ ์๋ฌผ๋ค์์ฑ ์ฆ๊ฐ์๋ ํฐ ์ญํ ์ ํด์. ์ด๋ป๊ฒ ๊ทธ๋ด ์ ์์๊น์?